امروزه در دنیای تجارت آنلاین، رقابت به بیشترین حد خود رسیده و لحظه‌ای غفلت موجب خواهد شد تا رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان گوی سبقت را از شما ربوده و سهم بیشتری از بازار به دست آورند. از این رو بسیار حائز اهمیت است که به طور مداوم آن‌ها را زیر نظر داشته و از ارزیابی دقیق و موثری از عملکرد آن‌ها داشته باشید، اما برای این کار، ابتدا باید بدانید که اساسا ارزیابی به چه معنا است و در مورد ضرورت آن بیشتر اطلاعات به دست آورید سپس با طی مراحلی به یک ارزیابی کارآمد از رقبا دست یابید.
ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی به چه معناست؟
ارزیابی رقبا، فرآیند تجزیه و تحلیل تمام اطلاعات و داده‌های موجود از مشاغلی است که در حوزه‌ی کاری شما فعالیت کرده و به نوعی می‌توانند در میزان فروش و درآمد شما، اثر گذار باشند. این فرآیند براساس معیارهای تجاری از پیش تعیین شده صورت خواهد گرفت و می‌تواند علاوه‌بر افزایش شناخت شما، در پیشرفت کارتان نیز به طرز چشمگیری موثر باشد.
ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی چه ضرورتی دارد؟
ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان موجب خواهد شد تا بدون نیاز به آزمون و خطا و صرف هزینه‌ای گزاف، اشتباهات رقبا را مرتکب نشده و از ابتکارات و نوآوری‌های آن‌ها الهام بگیرید. این فرآیند به شما کمک می‌کند تا از دید مشتری، نگاهی به خدمات و تولیدات رقیب داشته باشید و جایگاه او در بازار را شناسایی کرده و با جایگاه خود مقایسه کنید.
همچنین یکی از مهم‌ترین مزایای این عمل، شناخت نقطه ضعف رقابتی خود در برابر رقبا است که برای حفظ میزان فروش خود، باید آن را برطرف کنید و همچنین درک نقاط قوت خود در برابر رقبا، که با تکیه بر آن می‌توانید از آن‌ها پیشی گرفته و میزان فروش و درآمد خود را افزایش دهید.
حتی ممکن است این ارزیابی، نیازهای جدیدی از بازار را برای شما مشخص کند و با قدم نهادن در آن راه خود را از همتایان متمایز کرده و به قله‌های جدیدی از فعالیت خود دست یافته و راه صدساله را یک شبه طی کنید!
در کل، می‌توان گفت که ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان در کوتاه مدت می‌تواند مزایای زیادی به همراه داشته باشد و بهتر است که آن را انجام دهید؛ اما این موضوع در طولانی مدت، به شکل یک ضرورت درآمده و بی‌توجهی نسبت به پیشرفت و یا ضعف رقبا، می‌تواند به کاهش جدی سهم شما از بازار و یا حتی شکست کار شما بیانجامد.
پس از پاسخ به این سوالات، در ادامه با 8 گام مهم در ارزیابی رقبا بیشتر آشنا خواهیم شد.
8 گام مهم در ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی
- دسته‌بندی رقبای اصلی
مبحث ارزیابی، به زمان نسبتاً زیادی نیاز داشته و حتی ممکن است هزینه‌هایی نیز برای شما در پی داشته باشد و اصلاً منطقی نیست که خیل عظیمی از رقبا را تجزیه و تحلیل کنید؛ چرا که اولاً ارزیابی برخی از رقبا بنابر جایگاه و نوع ارائه‌ی خدمات خاص آن‌ها برای شما کارایی نخواهد داشت و ثانیاً با این اقدام، وقت و هزینه‌ی زیادی را برای فعالیتی بیهوده خرج کرده‌اید!
برای جلوگیری از این اتفاق، ضروری است که در گام اول، رقبای اصلی خود که خدماتی مشابه شما ارائه می‌دهند و می‌توانند مشتریان شما را جذب و بر سهم شما از بازار تاثیرگذار باشند، را دسته‌بندی کرده و در وقت و هزینه‌ی خود صرفه‌جویی نمایید.
در این گام، ممکن است رقبای کسب و کار اینترنتی شما در سطحی بالاتر و یا پایین‌تر از شما قرار داشته و یا حتی احتمال بدهید که در آینده به عنوان رقیب اصلی شما ظاهر شوند؛ پس حائز اهمیت است که از رسیدن به جایگاه بالاتر نا امید نشده، با غرور به جایگاه‌های پایین‌تر از خود ننگریسته و در شناسایی رقبای جدید، سهل‌انگاری نکنید!
- کسب اطلاعات کلی از رقبا
در گام دوم، باید یک سری اطلاعات کلی از رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان به دست آورده تا یک تصویر کلی از آن‌ها در ذهن داشته باشید و بتوانید با فکری سنجیده‌تر راجب تجزیه و تحلیل آن‌ها تصمیم بگیرید. مهم‌ترین و در عین حال ساده‌ترین راه برای کسب این اطلاعات، بررسی وب سایت و شبکه‌های اجتماعی آن‌ها است که می‌تواند داده‌های ارزشمندی از قبیل میزان سابقه، میزان اعتبار آنلاین و نوع سرویس‌دهی آن‌ها را در اختیار شما بگذارد.
همچنین برای پی‌بردن به میزان رضایت‌مندی مشتریان و نوع ارتباط رقبا با آن‌ها، مراجعه به بخش نظرات در وب سایت و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند فوق‌العاده به کار شما بیاید؛ البته که برخی از کسب و کارها، افرادی را برای ثبت نظرات مثبت استخدام می‌کنند ولی شما با بررسی چند محصول یا خدمت مختلف، می‌توانید آن‌ها را شناسایی کرده و نظرات واقعی را بهتر تشخیص دهید.
یکی دیگر از اطلاعات مفیدی که شما در این گام باید کسب کنید، میزان سهم آن‌ها از بازار است که می‌تواند علاوه‌بر لزوم تخصیص وقت بیشتر یا کمتر برای ارزیابی رقبا در مراحل بعد، پتانسیل‌ها و توانایی‌های مختلف آن‌ها را برای شما مشخص کند.
- بررسی ویژگی‌های متمایزکننده‌ی رقبا
یکی از گام‌های دیگر، بررسی ویژگی‌های کلی و ویژگی‌هایی است که رقبای شما را از سایرین متمایز کرده و به جایگاه کنونی رسانده است؛ ویژگی‌هایی که الهام از آن‌ها، می‌تواند شما را نیز به سوی پیشرفت بیشتر سوق دهد.
برای مثال، کسب و کاری در وب سایتش اقدام به بررسی بدون تعصب، تولیدات و یا خدمات خود پرداخته و تمام مزایا و معایب را ذکر خواهد کرد و یا کسب و کار دیگری، برچسب قیمتی بسیار منصفانه‌ای روی محصولات و خدماتش می‌زند و یا وب سایتی، هیچ هزینه‌ای بابت پست محصول دریافت نمیکند؛ این صداقت، انصاف و ارسال رایگان می‌تواند ویژگی‌های متمایزکننده‌ی این سه کسب و کار باشد.
گذشته از ویژگی‌های ممتاز، ویژگی‌های ریز و درشت و حتی به ظاهر کم اهمیت از رقبا هم می‌تواند در مواقعی بسیار کاربردی باشد اما برای درک چنین ویژگی‌هایی، باید برخلاف گام قبل و کلی نگری، گاه باید بسیار جزئی نگر بود تا بتوان اطلاعات کافی را دریافت کرد.
- بررسی کیفیت محصولات و خدمات رقبا
گام بعدی برای ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان، تحقیق درباره‌ی کیفیت خدمات رقیب است. این گام می‌تواند در صحت و درستی تجزیه و تحلیل نهایی بسیار کمک کند.
کیفیت بالای خدمات، می‌تواند مهم‌ترین عامل در رضایت‌مندی مشتری باشد و اگر در اکثر نظرات و دیدگاه‌های مشتریان رقیب خود، اشاره به این موضوع را دیدید، زنگ خطر برای شما به صدا در می‌آید؛ چرا که اگر خود شما هم کیفیت بالایی ارائه می‌دهید یک رقیب سرسخت پیدا شده و اگر کیفیت محصولات و خدمات شما پایین باشد، رقیب شما فرسنگ‌ها از شما جلو افتاده!
اگر رقیب شما کیفیت پایینی ارائه دهد، پی بردن به این نکته یک فرصت طلایی برای شما ایجاد خواهد کرد تا بتوانید با تصمیمات و استراتژی صحیح، سهم بیشتری از بازار را تصاحب کنید.
- بررسی استراتژی قیمت‌گذاری رقبا
گام بسیار مهم بعدی، ارزیابی قیمت محصولات و خدمات شرکت‌ها و وبسایت‌های رقیب است که می‌تواند درنتیجه‌گیری کلی و تصمیمات آینده‌ی کسب و کار شما فوق‌العاده اثر گذار باشد.
استراتژی قیمت‌گذاری مناسب و اعلام جشنواره‌ها و تخفیفات مختلف، می‌تواند خیل عظیمی از توجه‌ها را به کسب و کار رقیب شما معطوف کند؛ شما با قیمت‌گذاری غلط و منفعل بودن در ایجاد شوک به خریدار، مشتریان خود را دو دستی به رقبا تقدیم خواهید کرد.
گاهی هم رقبای شما برای کسب سود بیشتر، قیمت محصولات و خدمات خود را به طرز محسوسی افزایش می‌دهند؛ در این جا یک فرصت طلایی برای شما ایجاد خواهد شد تا با چشم پوشی از سود بیشتر و ارائه‌ی خدمات با برچسب قیمتی مناسب‌تر، هم فروش و درآمد بسیار خوبی به دست آورید و هم برند خود را در بازار، محبوب‌تر از قبل کنید؛ هیچ کدام از این‌ها بدون زیر نظر گرفتن استراتژی قیمت‌گذاری رقبا ممکن نخواهد بود!
- بررسی استراتژی بازاریابی رقبا
یک استراتژی مهم دیگر که باید با دقت بالا ارزیابی کنید، بازاریابی رقبا است که برخلاف مورد قبل، تاثیر چندانی در وضعیت کنونی نخواهد داشت اما در آینده‌ی تجارت شما، بسیار تاثیرگذار است.
بازاریابی یک کسب و کار اعم از دیجیتال مارکتینگ، ایمیل مارکتینگ، نتورک مارکتینگ، تبلیغ‌های تلویزیونی و اینترنتی، بیلبوردهای تبلیغاتی و… که یک کمپین تبلیغاتی را می‌سازد، می‌تواند از میزان جاه‌طلبی رقبای شما برای کسب سهم بیشتر از بازار پرده بردارد.
زیرنظر داشتن این فعالیتها، موجب خواهد شد تا در آینده، غافلگیر نشوید و زمان کافی برای عکس‌العمل مناسب در برابر اتفاقات احتمالی را داشته باشید. اگر رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان، هیچ‌کدام از بازاریابی‌های موثر را انجام نداده، یک فرصت بی‌نظیر برای انجام آن‌ها و پیشرفت بیشتر را در اختیار خواهید داشت!
- تحلیل فلسفه‌ی کاری رقبا
با انجام مراحل قبل، به یک دید کلی از رقبای خود خواهید رسید و می‌توانید فلسفه‌ی کاری آن‌ها اعم از نحوه و کیفیت ارائه‌ی خدمات، نحوه‌ی برخورد با مشتریان و… را تجزیه و تحلیل کنید.
حال شخصیت واقعی رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان برای شما آشکارتر شده و این موضوع می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های آینده‌ی تجارت شما برای سهم بیشتر بازار و یا در بدترین حالت برای بقا در بازار، بسیار حائز اهمیت باشد. برای مثال، فرض کنید که رقیب شما، بنای تجارت و فلسفه‌ی کاری خود را بر ارائه‌ی محصولات و خدمات بسیار باکیفیت، سرویس‌دهی و پشتیبانی بی نظیر اما قیمت‌گذاری گران گذاشته باشد؛ اما مشتریان به این شرایط کاملاً راضی هستند، در این شرایط تنها تصمیم شما برای بالا بردن کیفیت خدمات، ارسال و پشتیبانی خوب و قیمت‌گذاری منصفانه می‌تواند شانس شما برای رقابت را زنده نگه دارد!
- جمع‌بندی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت رقبا
در پایان، باید بتوانید تمام مراحل فوق را جمع‌بندی‌کرده و یک ارزیابی کلی از رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان به عمل آورید و آن‌ها را از دریچه‌ی چشمان یک مشتری بنگرید! مجموعهی نقاط ضعف و قوت رقبای شما، باید به عنوان اهرمی برای پیشرفت کسب و کار شما درنظر گرفته شود و همواره سعی کنید تا از نقاط ضعف آن‌ها دوری کرده و نقاط قوت‌شان را در خود تقویت کنید.
اگرچه که با تمامی این تفاسیر، هر شرکت، استارتاپ و کسب و کاری شخصیت مستقل خود را داشته و نمی‌تواند تمام تمرکز خود را روی الهام گرفتن از رفتار رقبای خود بگذارد، اما زیر نظر گرفتن رقبا و ارزیابی رفتار و عملکرد آن‌ها می‌تواند تجارت شما را بسیار زودتر از آن چیزی که تصورش را داشتید، رشد و توسعه بدهد.
نکته‌ای مهم در مورد ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی
نکته‌ی بسیار مهمی که در ارزیابی و فرآیند تجزیه تحلیل رقبا در فضای دیجیتال باید به آن دقت کنید، بحث مستند کردن و مکتوب‌سازی ارزیابی نهایی است که می‌توان در امر نتیجه‌گیری و بررسی جنبه‌های مختلف و… بسیار به شما کمک کند.
مکتوب‌سازی علاوه‌بر راحت‌تر کردن تصمیم‌گیری شما، امکان گرفتن مشاوره از افراد گروه خود و همچنین افراد مجرب و صاحب تجربه در این عرصه را هم برای شما میسر کرده و می‌توانید پس از مشورت و شنیدن اظهار نظرهای افراد مختلف، تصمیم‌گیری نهایی را انجام دهید.
حتی مستندکردن و مکتوب‌سازی ارزیابی، می‌تواند برای تحلیل وضعیت کسب و کارهای رقیب در طولانی مدت و مقایسه با سال‌های گذشته نیز بسیار کاربرد داشته و به شما کمک کند سنجیده‌ترین تصمیم ممکن را بگیرید.
سخن پایانی
رقابت در دنیای تجارت دنیای امروز، بسیار زیاد شده و افراد سعی می‌کنند تا با انجام ابتکارات و نوآوری‌های مختلف، سهم بیشتری از بازار را به خود و فعالیت‌شان اختصاص دهند.
این رقابت در تجارت دیجیتال و آنلاین که به واسطه‌ی کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت، میزان فروش و سود بیشتری را به ارمغان می‌آورد، بسیار شدیدتر بوده و مجموعه‌های مختلف درصدد پیروزی بر رقیب و کسب درآمد بیشتر هستند؛ اگر شما هم جزء این مجموعه‌ها هستید باید بدانید که ارزیابی رقبای کسب و کار اینترنتی‌تان، اولین قدم برای پیشرفت و موفقیت بیشتر شما است!
بیشتر بخوانید:
مشتری هدف من چه کسی است؟ بازار هدف کسب‌وکار من دقیقاً کجاست؟
نظرات